Ὁ φθόνος καί ἡ συκοφαντία εἶναι ὑπέργηρο καί αἰωνόβιο δίδυμο τῆς κακίας. Χρονολογεῖται ἀπό τότε πού ὁ φθονερός τῆς παραδείσιας εὐτυχίας τῶν πρωτοπλάστων διάβολος ἐφθόνησε τόν ἄνθρωπο καί συκοφάντησε τόν Φιλάνθρωπον Πλάστη τοῦ ἀνθρώπου.
Συνήθως ὅπου γεννᾶται ὁ φθόνος γεννᾶται συγχρόνως καί ἡ δίδυμη ἀδελφή του, ἡ συκοφαντία. Δύο ἀδέλφια ἀπεχθῆ καί ἀπάνθρωπα, δυό κακίες δολερές καί σκοτεινές, γεμάτες πονηρία, ὅπως εἶναι καί ὁ πατέρας τους πού τίς γεννάει, ὁ στερηθείς τοῦ αἰωνίου Φωτός καί τῆς αἰωνίου Ἀγάπης.
Θά ἀναφέρουμε δειγματοληπτικά τρία μόνον ἱστορικά παραδείγματα ἀπό τήν ταραγμένη ζωή τριῶν ἁγίων Ἱεραρχῶν καί Οἰκουμενικῶν διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας γιά νά δοῦμε πῶς ἐνεργεῖ ὁ φθόνος, ὁ ὁποῖος «ἅπτεται καί τῶν ἀρίστων» καί ἡ πάντοτε συνεργός, δίδυμή του συκοφαντία.
Οἱ τρεῖς ἅγιοι Ἱεράρχαι, πού ἐδοκίμασαν καί ἐδοκιμάσθηκαν καί στεφανώθηκαν μέ τήν ὑπομονή τους στόν φθόνο καί στή συκοφαντία, εἶναι:
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ Ο ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ
Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ μέγας σαρανταπέντε ὁλόκληρα χρόνια διῆλθε στό καμίνι τῶν διωγμῶν, τῆς δοκιμασίας, τῆς θλίψεως. Πέντε φορές πῆρε τόν δρόμο τῆς ἐξορίας, ἀμέτρητες φορές ἐκινδύνευσε ἡ ζωή του. Ἐχθροί του οἱ ἐχθροί τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ὀρθοδοξίας, ἔστω καί ἄν εὑρίσκοντο στίς τάξεις τοῦ Κλήρου. Πρωτεργάτης τοῦ φθόνου καί τῆς συκοφαντίας ὁ δαιμόνιος ἐκεῖνος Εὐσέβιος, μητροπολίτης Νικομηδείας. Φίλος τοῦ αἱρεσιάρχου Ἀρείου καί ὑποκινητής τοῦ μίσους πολλῶν ἄλλων ἀρχιερέων κατά τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου.
Ἐν τούτοις, παρά τήν πανστρατιά τῆς πολεμικῆς τοῦ διαβόλου, ὁ ὁποῖος χρησιμοποίησε τούς πάντας, βασιλεῖς καί ἡγεμόνες, ἀρχιερεῖς καί ἱερεῖς, μέ σκοπό νά πλήξῃ τόν γίγαντα τῆς Ὀρθοδοξίας, τά βέλη του ἀπεδείχθησαν «βέλη νηπίων». Καί ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, ἀντιμετωπίζοντας μέ περιφρόνηση τούς πολέμιους, περισσότερο ἀγάπησε τόν ἅγιο, τόν πατέρα καί διδάσκαλο, τόν ποιμένα «τόν πολύτλαντα καί πολυτλήμονα», τόν πολύαθλον καί πολύπαθον Πατριάρχη Ἀλεξανδρείας.
Τί εἴπωμεν καί τί λαλήσωμεν περί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦ χρυσοῦ «τῷ λόγῳ τε καί τῷ βίῳ, τῇ καρτερίᾳ τε καί τῇ θλίψει»; Μέσα ἀπό τό χωνευτήρι τῆς φθονερῆς συκοφαντίας ἐξῆλθε ὁ χρυσός Χρυσόστομος πιό καθαρός καί πιό λαμπρός καί πιό ἔνδοξος.
Κτυπήθηκε ἀπ’ ὅλες τίς πλευρές. Ἀπό τήν μιά πλευρά ἀπό τήν μαινόμενη νέα Ἡρωδιάδα, τήν βασίλισσα Εὐδοξία καί ἀπό τήν ἄλλη πλευρά ἀπό τόν φιλόκοσμον μᾶλλον καί φιλοκατήγορον καί φιλάργυρον, παρά Θεόφιλον, τόν Ἀλεξανδρείας.
Τό κατηγορητήριον πού ἐχάλκευσε κατά τοῦ ἁγίου, ὡς ἐπικεφαλῆς τῶν ἀναισχύντων ἐκείνων ἀρχιερέων, τό ἀποτελοῦσαν σαράντα συκοφαντίες, ἀνυπόστατα ψεύδη, προκειμένου νά στηρίξουν τήν ἀπόφαση τῆς καθαιρέσεως καί τῆς ἐξορίας τοῦ ἁγίου. Ποιός θά μποροῦσε νά τούς βεβαιώσῃ ὅτι μέ τόν διωγμόν ἐκεῖνον ἐδόξασαν καί ἁγίασαν πολύ περισσότερο τόν παγκόσμιον κήρυκα τῆς Ἀληθείας τοῦ Εὐαγγελίου;
Παραβλέποντας τώρα ἕνα ἀμέτρητο πλῆθος ἁγίων πού στεφανώθηκαν μέ τό ὁλόλαμπρο τῆς συκοφαντίας στεφάνι, ἄς ἔλθωμε στόν νεοφανῆ ἅγιον τοῦ 20ου αἰῶνος: τόν ἅγιον Νεκτάριον, ἐπίσκοπον Πενταπόλεως, τόν θαυματουργόν.
Ἡ φήμη τῆς ἀρετῆς, τῶν φυσικῶν καί ὑπερφυσικῶν χαρισμάτων τοῦ ἁγίου «ὡς τάχος ἀστραπῆς» διέδραμον παντοῦ ἀπό πρεσβύτερος εἰσέτι, ὡς ἱεροκήρυξ, γραμματεύς καί πατριαρχικός ἐπίτροπος ἐν Καΐρῳ. Ἰδιαιτέρως, ὅμως, ὡς ἀρχιερεύς καί ὡς μητροπολίτης Πενταπόλεως, προχειρισθείς ὑπό τοῦ Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας Σωφρονίου.
Σύμπας ὁ φιλόπατρις, ὁμογενής ἑλληνικός πληθυσμός τῆς Αἰγύπτου προσέβλεπε μέ ἐνδόμυχον χαράν εἰς τό πάμφωτο πρόσωπο τοῦ ἁγίου Νεκταρίου τόν αὐριανόν διάδοχον τοῦ Πατριαρχικοῦ θρόνου Ἀλεξανδρείας. Τότε, ὡς εἴθισται (δυστυχῶς), ἐφάνησαν καί οἱ σπείροντες τά ζιζάνια ἀρχιερεῖς, ὑπό ἐμπαθείας κινούμενοι. Μέ τίς πικρές διαβολές τους κατώρθωσαν νά πείσουν καί τόν ἴδιον τόν Πατριάρχην νά μεταβάλλῃ γνώμην καί νά ἀναγκάσῃ τόν ἅγιον νά ἀπομακρυνθῆ ἀπό τήν Αἴγυπτον. Καί στήν περίπτωση αὐτή ἐνήργησε τό δόλιο δίδυμο τοῦ φθόνου καί τῆς συκοφαντίας. Ἀλλά ὁ Πανάγαθος Θεός γνωρίζει, ἐν τῇ Πανσοφίᾳ Αύτοῦ, νά ἐξάγῃ τό ἀγαθόν καί μέσα ἀπό τίς δοκιμασίες τῶν ἁγίων Του.
Καί ἰδού. Ὅπου καί ἄν εὑρέθη ὁ ἅγιος Νεκτάριος «καί σιγῶν καί φθεγγόμενος», εἰς Ἀθήνας, εἰς Εὔβοιαν, εἰς Φωκίδα καί Φθιώτιδα, εἰς τήν Ριζάρειον Σχολήν ὡς διευθυντής, ἔλαμψε «ὑπέρ τόν ἥλιον» καί διέλαμψε ποιμαντικῶς, καθοδηγῶν τόν λαόν τοῦ Θεοῦ «εἰς νομάς σωτηρίους». Ἰδιαιτέρως ἔδωσε ὅλες τίς σωματικές καί ψυχικές του δυνάμεις στήν ἵδρυση καί ὀργάνωση καί ἀνοικοδόμηση, καθώς καί στήν λατρευτική καί πνευματική παρακολούθηση τῆς ἱερᾶς Μονῆς του στήν Αἴγινα καί τῆς Ἀδελφότητος τῶν μοναζουσῶν – πνευματικῶν του τέκνων. Ὁ ἴδιος οὐδέποτε ἔπαυσε νά ζῇ ὡς ἀσκητής καί ὡς μοναχός μέχρι τήν τελευταία ἡμέρα τοῦ ὁσιακοῦ βίου του. Μέ πόση εἰρήνη καί μακροθυμία, συγχώρηση καί ἀνεξικακία ὁ ἅγιος ἀντιμετώπισε τήν λαίλαπα τῶν δοκιμασιῶν καί τῆς συκοφαντίας, πού, θείᾳ παραχωρήσει, τόν συνώδευσαν μέχρι τέλους!…
«Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ», ἰδιαιτέρως «τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ» τοῖς δεδικαιωμένοις μέ τήν δοκιμή καί τήν δόξα πού φέρνει ὁ πόνος τῆς ἀδικίας καί τῆς συκοφαντίας.