Μας λυπεί κατά καιρούς το γεγονός, πως μεταξύ των μελών της Εκκλησίας παρατηρούνται τόσο αποκλίνουσες απόψεις, συμπεριφορές, ερμηνείες, σκάνδαλα, με απλά λόγια μια ασυμφωνία συχνά εκκωφαντική. Θα έλεγε κανείς, μα γιατί; Όλοι στον ίδιο Χριστό πιστεύουμε, τις ίδιες εικόνες προσκυνάμε, το ίδιο ευαγγέλιο μελετούμε. Μαζί είμαστε στις ακολουθίες, μαζί ακούμε τα κηρύγματα του Θείου Λόγου, μαζί ευλαβούμαστε τους Αγίους, μαζί συγκινούμαστε από τα θαύματα της Θείας Χάριτος. Μαζί, αλλά ταυτόχρονα και τόσο χώρια!
Όλοι γίναμε μάρτυρες σε συνδιαλέξεις μεταξύ αδερφών χριστιανών κατά τις οποίες πρωταγωνίστησε μια κουραστική διαφωνία. Οι λόγοι της Αγίας Γραφής και τα πατερικά συγγράμματα έγιναν ρόπαλα και πολεμοφόδια ενός αδιέξοδου διαλόγου. Αν ούτε στα λόγια δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε τότε πως θα κατορθωθεί το αποστολικό «ομοθυμαδόν»; Τελικά, προκειμένου να υπάρχει μεταξύ των χριστιανών μια επιφανειακή έστω «εκεχειρία», προτιμότερο είναι να κρατάει κανείς σιωπή. Τουλάχιστον δεν δημιουργούνται τραύματα. Είναι όμως αυτό Εκκλησία; Σίγουρα όχι.
Αντίθετα με ότι περιγράψαμε, μια ματιά στα συγγράμματα και τη ζωή των Αγίων καταδεικνύει μια εντελώς διαφορετική πραγματικότητα: οι Άγιοι, αναθρεμμένοι σε διαφορετικές εποχές, σε διαφορετικούς τόπους, σε διαφορετικά πολιτισμικά δεδομένα, χωρίς να έχουν ποτέ συναντηθεί, έχουν άπαντες μεταξύ τους μια θαυμαστή αρμονική συμφωνία. Σκεφτείτε το αγώνισμα της σκυταλοδρομίας. Όπου τερέν ο ιστορικός χρόνος, όπου σκυτάλη η διδασκαλία του λόγου και όπου δρομείς οι Άγιοι, να δίνει ο ένας στον άλλο σε κάθε εποχή, την ίδια σκυτάλη του Λόγου, διατηρώντας μια αδιάσπαστη πνευματική συνέχεια. Το ανθρωπίνως ακατανόητο αυτό φαινόμενο μπορεί να έχει μία και μόνη εξήγηση: ήταν άπαντες συνδεδεμένοι με την ίδια πηγή. Και αφού ο Κύριος ερμήνευσε το Άγιο Πνεύμα ως πηγή ύδατος ζώντος, τούτο σημαίνει ότι οι Άγιοι είχαν εισέλθει έκαστος στην προσωπική τους Πεντηκοστή, εκεί που το Άγιο Πνεύμα πραγματικά – και όχι στα λόγια – συγκροτεί το σώμα του Χριστού, την Αγία Του Εκκλησία. Εκεί που ανοίγει μια άλλη διάσταση, εκεί που αυτοί που απώλεσαν την ζωή τους «ένεκεν Εμού και του ευαγγελίου» ευρήκαν νέα ζωή, η τροφή της οποίας ενώνει τους ανθρώπους, «ινα πάντες ΕΝ ώσιν, καθώς συ, Πάτερ εν εμοί καγω εν σοι, ινα και αυτοί εν ημίν ωσιν, ινα ο κόσμος πιστεύση ότι συ με απέστειλας» ( κατά Ιωάννην κεφ. 17 στιχ.21).
Ούτε δέκα, ούτε τρία, ούτε δύο. Ένα. Και πραγματικά, κάθε φορά που εμφανίζει ο Θεός έστω και έναν Άγιο που ενσωματώθηκε στον Ένα, ο κόσμος γνωρίζει ότι ο Χριστός είναι η αλήθεια, τα πλήθη συντρέχουν, οι θείες ενέργειες φανερώνονται, οι ψυχές μετανοούν.
Και με εμάς τι γίνεται; Που βρισκόμαστε; Δεν είμαστε στο Ένα, το μαρτυρεί η πνευματική μας πτωχεία άλλωστε, αλλά πιστέψαμε και εμείς στον Χριστό, άλλος λιγότερο και άλλος περισσότερο. Κάπου πρέπει και εμείς να τοποθετηθούμε. Είναι απαραίτητος ο προσδιορισμός της θέσης μας ώστε να εξηγηθεί το παράδοξο της άκαρπης ζωής μας και να εξετάσουμε τις από εδώ και πέρα επιλογές μας στην πνευματική μας πορεία.
Ένας σύγχρονος ευλογημένος Ορθόδοξος Ιερέας ονόματι πάτερ Josiah Trenham εφημέριος στον Ιερό Ναό του Αγίου Ανδρέα στο Riverside της Καλιφόρνια (πατέρας 10 παιδιών παρακαλώ) είπε μια φράση που μας προκάλεσε βαθύτατη εντύπωση: η συντριπτική πλειοψηφία των Χριστιανών είναι χαμένοι στο πνευματικό μεσοδιάστημα μεταξύ Αναλήψεως και Πεντηκοστής. Και ερμηνεύει: οι μαθητές την ημέρα της Αναλήψεως κοιτούσαν με θαυμασμό τον Κύριο εν σώματι να ανεβαίνει εις τους ουρανούς, αισθανόμενοι ταυτόχρονα, χαρά, λύπη για τον αποχωρισμό, απορία για τα αινιγματικά λόγια των αγγέλων. Η ημέρα αυτή της Αναλήψεως – ερμηνεύει – είναι το πνευματικό στάδιο κατά το οποίο ο άνθρωπος πίστεψε στην Θεία Ενανθρώπηση, αποδέχτηκε τα λόγια και τα έργα του Θεανθρώπου και παρίσταται δια της πίστεως στην Ανάληψη Του, προσδοκώντας την Δευτέρα του Έλευση – τα ομολογούμε τούτα στο Σύμβολο της Πίστεως. Μέχρι εκεί όμως. Όχι παραπέρα. Όποιος παραμείνει σε αυτή την ημέρα, δεν θα γευτεί την υποσχόμενη υπό του Κυρίου ημέρα, την ημέρα της προσωπικής Πεντηκοστής. Χαμένος στο μεσοδιάστημα των δυο αυτών πνευματικών καταστάσεων, δεν δύναται ο άνθρωπος να καρποφορήσει. Και όχι μόνο αυτό, αλλά η στασιμότητα απειλεί και την μέχρι την Ανάληψη διαδρομή του.
Τον ευλογημένο ιερέα επαληθεύουν οι λόγοι των Αγίων Πατέρων:
- του Αγίου Ισαάκ του Σύρου: εκείνος που έπαυσε να προοδεύει ήδη έπεσε σε πλάνη
- του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος: η ακηδία αναστέλλουσα την θερμότητα της προόδου αφανίζει το πνευματικό φως
- του Αγίου Μάξιμου του Ομολογητού: το να παραμένει κανείς στα ίδια είναι καταδικαστέο (δηλαδή θα τον καταδικάσει)
- του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου: η πνευματική ζωή είναι κίνηση προς τον Θεό και όπου δεν υπάρχει κίνηση εκεί υπάρχει θάνατος
Οι Άγιοι Πατέρες, έχοντας εισέλθει ο καθένας στην προσωπική τους ημέρα της Πεντηκοστής, έχοντας γίνει ένα με το Ένα μας προειδοποιούν: η στασιμότητα στην πνευματική ζωή δεν σημαίνει στασιμότητα αλλά οπισθοχώρηση. Η κλήση είναι προς την Πεντηκοστή, προς την κάθαρση, τον φωτισμό, την θέωση. Όσο κάποιος παραμένει χαμένος στο μεσοδιάστημα μεταξύ Αναλήψεως και Πεντηκοστής θα ταλαιπωρεί τον εαυτό του και τους άλλους και θα μεταφέρει την προσωπική του διάσπαση ως περαιτέρω διάσπαση στο σώμα της Εκκλησίας.
Αγαπητοί αδερφοί αναγνώστες, όταν βλέπουμε στην εκκλησία μας εκκοσμικεύσεις, όταν βλέπουμε επικίνδυνους συμβιβασμούς, όταν βλέπουμε κόντρες, επαναστάσεις, λογομαχίες, διαιρέσεις, δεν είναι παρά αποδείξεις ότι η πλειοψηφία ημών δεν έφτασε ακόμη στην Πεντηκοστή. Ούτε και πολλά σχόλια χρειάζονται, διότι με τα προ της Πεντηκοστής σχόλια οι παθογένειες διογκώνονται και δεν θεραπεύονται. Το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να βάλουμε αρχή μετανοίας στον εαυτό μας, διότι είμαστε – αλίμονο – όλοι μέρος του προβλήματος. Η μεγαλύτερη ευεργεσία που μπορεί προσφέρει ο καθένας στον εαυτό του, στην εκκλησία, στον κόσμο όλο, είναι η προσωπική του μετάβαση από απλό παρατηρητή των θείων πραγμάτων σε σκεύος εκλογής, σκεύος προς τίμια χρήση, σκεύος της Πεντηκοστής. Αυτό δίδασκε ο Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ στο υπέροχο βιβλίο του «Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστί» το οποίο συνιστούμε ανεπιφύλακτα.
Ο Θεός, που έδωσε στον άλλο μεγάλο Ρώσο Άγιο, τον Άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ τον υπέροχο λόγο «σκοπός της πνευματικής ζωής είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος» να ευλογήσει την πορεία του καθενός προς την προσωπική του Πεντηκοστή. Αμήν.
